8 Ekim 2013 Salı

BACON ROGER VE BİLİM KÂHİNLİĞİ

 (yaklaşık 1220-1292). İngiliz din adamı Roger Bacon, yaşadığı çağda kolay kolay düşlenemeyecek birçok teknik gelişmeyi yüzlerce yıl öncesinden haber veren bir "bilim kâhini"dir. Buharlı
gemiler, trenler, otomobiller, uçaklar, vinçler ve asma köprüler Bacon'ın daha 13. yüzyılda müjdelediği gelişmelerden yalnızca birkaçıdır. Arkadaşına yazdığı bir mektupta şöyle diyordu: "Gelecekte, bir tek kişi tarafından yönetilen ve birçok kürekçinin çektiği bir tekneden çok daha hızlı yol alabilen büyük gemiler, deniz
taşıtları ve bir canlının gücünden yararlanmaksızın inanılmaz bir hızla gidebilen arabalar yapılacaktır." Bacon'ın düşünceleri ve deneyleri çağının teknolojisini öylesine aşıyordu ki sonunda onu büyücülükle suçladılar. Bacon
İngiltere'nin batısındaki Somerset'te ya da Gloucestershire'da doğdu. Oxford ve Paris üniversitelerinde çağının temel eğitimi dilleri olan Latince ve Yunanca'yı,ayrıca din, felsefe ve bilim yapıtlarını özgün dillerden okuyabilmek için İbranice ve Arapça'yı öğrendi. Hemen hemen bütün ortaçağ bilginleri gibi bir din adaı olan Bacon'a öğrencileri, engin bilgisi nedeniyle "her şeyin hocası" adını taktılar. Öğrencilerine her zaman, yalnızca
Aristo'nun ve öbür düşünürlerin yazdıklarıyla yetinmenin doğru olmadığını, bilginin kaynağına ancak deney ve araştırma yoluyla ulaşılabileceğini söylerdi. Astronomi, simya, kimya ve fizik konusunda kitaplar yazan, ders veren Bacon merceklerin büyütme özelliklerini ve kullanım yerlerini açıklamış, yıldızlardan gelen ışığın Dünya'ya aynı anda ulaşmadığını ilk kez o fark etmişti. Buna karşılık, kullanılan takvimi geliştirmek üzere yaptığı çalışmalarda başarılı olamadı. Bacon, Kristof Kolomb'un doğumundan 200 yıl önce, Dünya'nın düz değil yuvarlak olduğunu ve Avrupa'dan hep batıya doğru gidildiğinde Hindistan'a ulaşabileceğini savunmuştu.
Barut yapımında daönemli ipuçları yakalamış olmasına karşın, bu maddenin önemini yeterince kavrayıp bilgilerini değerlendiremedi. 1257-66 arasında hastalanarak birçok araştırmasına ara vermek zorunda kalan Bacon'ın, öğretileri yüzünden Kilise ile de arası açılmıştı. O sıralarda İngiltere'de bulunan Papa IV. Clemens,
hakkında çok şey duyduğu Bacon'ın bazı yapıtlarını görmek istedi. Çalışmalarını yazma gereği duymadığı için Papa'ya sunabilecek düzeyde bir yapıt vermemiş olduğunu fark eden Bacon, bütün bilimleri kapsayan ayrıntılı bir yapıt hazırlamaya başladı. 18 ay gibi kısa bir sürede Opus maius ("Büyük Yapıt"), Opus minus ("Küçük Yapıt") ve Opus tertium ("Üçüncü Yapıt") adıyla üç kitap yazdı. Papa IV. Clemens!in ölümünden (1268)
sonra Kilise'yi çağdışı olmakla suçlayan Bacon 1277-79 arasında bir süre için hapse atıldı; ama yaşamının sonuna kadar yazmaktan geri kalmadı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder