Her tarafı su ile çevrilmiş az-çok büyük olan kara parçasına ada denir.Denizlerde, göllerde ve akarsulardaki
kara parçacıklarına genel olarak bu ad verilir. Coğrafya bakımından her tarafı denizle çevrili olan Avustralya'yı, ada deyiminden ayırabilmek için, bu tarifin içine, denizin ve Okyanusun, o kara parçası içindeki etkisini koruması kaydını da koymak gerekir. Bu bakımdan Avustralya, Okyanus ve denizin her tarafta etkisi hissedilemeyecek kadar büyük olduğu için ada sayılmaz. Bununla beraber küçük bir kıt'a sayılabilecek kadar büyük adalar da vardır.Gröenland, Yeni Gine, Borneo, Madagaskar gibi. Yeryüzündeki adaların bütünü 10
milyon kilometrekarelik bir yer kaplar. Adalar, tek tek olabileceği gibi, gruplar halinde de olabilir. Bu şekil
adalara >takım adalar> denir. Adalar, oluşumlarına göre; Volkanik adalar, kıt'adan ayrılan adalar, mercan adalar, alüvyal adalar diye ayrılırlar.
Volkanik adalar : Deniz dibinde meydana gelmiş volkanların, dışarıya püskürttükleri maddelerle meydana
gelmiş küçük adalardır. Akdenizdeki Stromboli adası, Atlas Okyanusundaki Hawai adaları, volkanik adalardır.
Kıt'adan ayrılan adalar : Büyük kara parçalarından sonradan ayrılmış adalardır. Büyük Britanya adası Avrupa'dan, Sumatra ve Borneo adaları Asya'dan, Madagaskar adası Afrika'dan ayrılmış adalardır.
Mercan adaları : Okyanuslarda, büyük sürüler halinde yaşayan ve polip denilen küçük hayvancıkların çıkardıkları kalkerlerin birikmesinden meydana gelen adalardır. <<Atol>> denilen adalar da, bir çeşit mercan adacıktır. Bu çeşit adalar, çoklukla Büyük Okyanus ile Hint Okyanusunda bulunurlar. Marshal ve Caroline
adaları, bu çeşit adalardır.
Alüvyal adalar : Nehirlerin denize döküldükleri yerlerde suyun kollara ayrılmasıyla meydana gelen adalardır.
Bunlar çoğunlukla bataklıktır, sudan yükseklikleri azdır.
DÜNYANIN EN BÜYÜK ADALARI
ATLAS OKYANUSUNDA : HİNT OKYANUSUNDA:
Baffin 611.000 Km2 Madagaskar 600.000 Km2
Büyük Britanya 230.000 Seylan 65.000
Küba 115.000
New Foundland 110.000 KUZEY BUZ DENİZİNDE :
Islanda 103.000 Grönland 2.175.000 Km2
İrlanda 82.500 Grand Land 180.000
Haiti 77.000 Albert ve Victoria 175.000
Ateş Adası 48.000 Novaya Zemilya 92.000
BÜYÜK OKYANUSTA : Banks 80.000
Yeni Gine 785.000 Km2 Southampton 75.000
Borneo 735.000 Spitzbergen 65.000
Sumatra 420.000
Yeni Zelanda 268.000 AKDENİZ
Hondo 225.000 Sicilya 25.000 Km2
Selebes 180.000 Sardunya 24.000
Cava 126.000 Kıbrıs 9.300
Luzon 106.000
Mindanao 93.000
Hokaido 88.000
Sahalin 75.000
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder