1905 DEVRİMİ VE TARİHÇESİ NEDİR

XX. yüzyılın başında, 1901'de meydana gelen kıtlık ve 1900-1903 sanayi krizi, topraksız köylülerle kent proletaryasını daha da yoksullaştırırken, mutlakiyetçi çar yönetimi, liberal burjuvaziye ve imparatorluk topraklarında yaşayan halklara her türlü ödünü reddediyordu. Mançurya savaşının maliyeti ve olumsuz sonuçları halklar arasındaki hoşnutsuzluğu doruğa çıkardı. Liberaller bir kongre (zemstova) toplayarak parlamento temeline dayanan anayasal bir rejim talep ettiler. Popülistlerin mirasçısı devrimci-sosyalistlerle bolşevikler ve menşevikler olarak bölünen Marksist sosyalistler, ülkede yükselmekte olan halk hareketlerini örgütlemeye çalıştılar. 22 Ocak 1905 yılında Sen-Petersburg'da papaz Gapone'nin önderliğindeki bir işçi gösterisinde açılan aterş sonucu 1.000'e yakın işçi yaşamını yitirdi. " Kanlı Pazar" olarak anılan bu olayın ardından, liberal  (ikinci zemstova kongresi), terörist (grandük Sergey'in öldürülmesi ), askeri  (Potemkin Zırhlısı isyanı)  eylemlerle işçi (Sen-Petersburg'da grevler; "Sovyet"lerin oluşması ) ve tarım kesimlerinde ve çeşitli uluslar (Finlandiya, Ugrayna, Gürcistan) içinde çalkalanmalar başladı. 30 Ekim 1905'de II. Nikolay, seçilmiş bir parlamento ve halka özgürlük vaat eden bir manifesto yayımladı. Finlanday'ya özerklik ve genel oy hakkı verdi. Bu arada çalkantılar da devam etmekteydi. Ordu birliklerinin Mançurya'dan dönüşü ve 1906 temel yasalarıyla birlikte düzen de sağlandı. Ekimciler çarın getirdiği anayasal rejimle yetindiler; bu rejim büyük toplumsal kategorileri temsil eden seçim bölgelerinde eşitlik gözetmeyen bir sistemle seçilen Duma'yı temel alıyordu. Anayasal Demokrat Parti (DK)  genel oy ve parlamenter  rejim talep etti; Menşevikler, ülkede bir dönüşüm gerçekleştirebilmek için bu burjuva partisiyle yakınlaşmayı düşündüler. Ancak devrimci sosyalistler ve bolşevikler, halk kitlelerini çarlık Rusyasının siyasi ve sosyal rejimine karşı ayaklandırmak üzere  eylemlere başladılar.