Devlet adamı ve siyaset kuramcısı (Simbirsk, 187Gorki, Moskova yakınında, 1924). İlk gençlik yıllarında kitaplarını okuduğu liberal yazarlardan ve düşünürlerden (Herzen, Çernişevskiy) ve III. Aleksandr'a karşı bir suikast girişimine katılan ağabeyinin idamından derin şekilde etkilendi. Devrimci çevrelere girip çıktı, Marx'ın eserlerini inceledi ve Sen-Petersbuırg'da hukuk öğrenimini tamamladıktan sonra siyasi ve sendikal mücadeleye katıldı. Birleşik bir Marksist parti kurmak amacıyla, İsviçre, Paris ve Berlin'deki Rus göçmenlerle temas kurdu. Rusya'ya dönüşünde tutuklandı (1895) ve 1897'de Sibirya'da üç yıl sürgün cezasına çarptırıldı. Sürgündeyken Rusya'da Kapitalizmin Gelişmesi'ni (Razvitıye kapitalisma v Rosii. 1899) yazdı. 1900'de, karısıyla birlikte mülteci olarak gittiği İsviçre'de mücadele ve irtibat gazetesi İskra'yı (<Kıvılcım<) kurdu ve Lenin (sert biçimde bastırılan bir isyanın çıktığı, Sibirya'daki sürgün yeri Lena'dan) takma adını aldı.1903'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin II. Kongresinde Lenin'in yandaşları olan Bolşeviklerin (çoğunlukta olanlar) tezleri, Plehanov yandaşı Menşeviklerinkiler (azınlıkta olanlar) karşısında ağır bastı. 1905 Devrimi sırasında Rusya'ya dönen Lenin, ayaklanmanın başarısızlığından ders alarak örgütleme ve düşünme etkinliklerini birlikte sürdürdü. Yeniden sürgüne gitmek zorunda kaldı, Cenevre, Paris ve Stockholm'de yaşadı; Materyalızm ve Ampirioktiritisizm'i (Meterializm i empirioktiricsi, 1909) yazdı. 1910'dan itibaren yeniden siyasi mücadeleye atıldı ve 1912'de Sen-Petersburg'da Pravda'nın (Gerçek) ilk sayısını yayımladı. Emperyalizm, Kapitalizmin en yüksek aşamasın'da (İmperyalizm, kakvıysşaya stadya kapitalizm, 1916) kapitalist ülkeleri savaşa sürüklemiş çelişkileri inceledi ve bir tek ülkede devrimin zafere ulaşabileceğine ilişkin inancını dile getirdi. Şubat 1917 Devrimi sürgünden dönmesini sağladı (Almanya'dan II. Wilhelm hükümetinin izniyle geçti) Pravda'da yayımlanan Nisan Tezleri'nde (O zadaçah proletariata v dannoy revolyutsi, 1917) <<bütün iktidarin sovyetlere>> geçmesini istedi, ama Kerenskiy'in yürüttüğü bastırma harekatı, Lenin'i Finlandiya'ya gitmek zorunda bıraktı. Sınıfsız ve devletsiz bir topluma geçmeden önce zorunlu aşama olarak tanımladığı <<proletarya diktatörlüğü>> nü, orada yazdığı Devlet ve Devrim'de (Gosudarstvo revoljuciya, 1917) anlattı. Rusya'da siyasi durumun bozulması üzerine, Bolşeviklerin iktidara gelmesiyle sonuçlanan 7 Kasım ayaklanmasını (eski takvime göre 25 Ekim) başlattı. Lenin, Halk Komiserleri Konseyi'nin başkanı oldu ve bu tarihten sonra yaşam öyküsü SSCB tarihiyle bütüünleşti. Almanya'yla ateşkes imzaladı (Mart 1918'deki Brest-Litovsk Antlaşması), siyasi bir polis örgütü (Çeka) kurdu, Kurucu Meclis' dağıttı, Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ni komünist partiye dönüştürdü, Beyaz ordulara karşı mücadeleyi örgütledi. III. Enternasyonal'in (Mart 1919) kuruluşuylka, Sovyet Rusya sınırları dışında devrimci hareketleri canlandırma rolü onaylayan Lenin, 1920'de sol sapmaları mahkum ettiği Komünizmin Çocukluk Hastalığı'nı (Detskaya bolezm <<leviznıy v kommunizm>> ) yazdı. Ama Ağurtos 1918'deki bir suikastta aldığı ağır yara nedeniyle Mayıs 1922'de yarı felç oldu ve mayıs 1923'te ikinci bir felç geçirdi. 21 Ocak 1924'te öldü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder