21 Temmuz 2013 Pazar

MÜNECCİMBAŞILIK NEDİR NASIL SEÇİLİR ?


Osmanlı bürokrasisinde müneccimbaşı seçilmek için"fen'ninde mahir, emsali nadir" olmanın dışında ön şart " İlmiye sınıfı mensubu" olmaktır. Müneccimbaşı tayin edilecek kişiyi ilk olarak Hekimbaşı seçer ve Şeyhülislam'a arz eder, sonra Sadrazam'ın bir telhisi ile durum Padişah'ın tasvibine arz edilirdi. Bu tasvib alındıktan sonra ruûs defterine tayininin "Sadrazam buyruldusu ile" yapıldığı yazılırdı. Müneccim-i sâni'lerin (yardımcılarının) tayinleri de müneccimbaşılar gibi yapılmakta idi. Resmi tayin işi tamamlandıktan sonra hil'at giyme merasimi gerçekleşirdi. Bu merasim Sadrazam konağında, yine Sadrazam huzurunda yapılırdı. Katip Çelebi, Keşf üz-Zunûn'da müneccimbaşı olabilmenin dört mertebesi olduğundan bahsetmektedir.Birincisi, takvim hesabı yapmak ve usturlab aletini kullanabilmek; ikincisi, nücûm ilmini, yıldızların ve burçların tabiatlarını ve mizaçlarını bilmek; üçüncüsü, yıldızların hareketlerini hesaplamayı, ziç ve takvim yapmayı bilmek; dördüncüsü, yıldızların hareketlerine dair hendesi delilleri doğru olarak bilmektir. Ancak müneccimlerin pek azının Nücûm ilminde üçüncü merhaleye ulaştığı ifade edilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder