17 Temmuz 2013 Çarşamba

VÜCUDUMUZDAKİ BOŞALTIM ORGANLARI VE GÖREVLERİ NEDİR ?

Sindirim ve solunum aygıtlarının katkısıyla başarılan beslenme hücre yaşamı için yeterli değildir. Beslenme sonucu oluşan karbon dioksit, üre, bazı tuzlar gibi maddelerin vücuttan atılması gerekir. Bu kalıntıların boşaltımını yüklenecek bir aygıta gereksinim vardır. Boşaltım aygıtı böbrek ile sidik yollarından oluşur. Ayrıca akciğer, karaciğer ve deri gibi organlar da boşaltıma yardımcı organlardır.
BÖBREKLER: Karın boşluğunda karaciğerle midenin arkasında ve biraz aşağısında omurgaya dayalı fasulye yada bakla biçiminde iki organdır. Her böbreğe bir atardamar girer, bir toplardamar çıkar. Bu iki damar böbrekteki bir kılcal damar ağıyla birbirine bağlanır. Böbreğin dış kısmı (kabuk bölgesi) tanecikli bir görünüm taşır. Böbreğin iç kısmına öz bölgesi denir ve çizgili piramitlerle kaplıdır. Piramitlerin tabanları kabuk bölgesine tepeleri ise böbreğin çukur kısmı olan havuzcuk ya da göbeğe bakar. Havuzcuk'tan çıkan sidik borusu iki böbrekten gelen sidiği toplayan sidik torbasına bağlanır. Sidik torbasından diğer bir boru (siyek) vücudun dışına açılır. Ağzında büzgen kaslar bulunur. Böbreğin yapısal ve işlevsel birimi glomerulus'tur. (kılcal damar yumağı) . Glomerulus'tan ayrılan kanalcıklar, kılcal damarlardaki kanı süzerek sidiğin oluşmasını sağlar. Her böbrekte yarım milyondan fazla glomerulus vardır.
DİĞER BOŞALTIM ORGANLARI:  Hücre beslenmesinin bütün artıkları sidik ile sidik yollarından atılmaz. Akciğer karaciğer ve deri de bu göreve katkıda bulunur.
AKCİĞER: Hücrelerden gelen kanın taşıdığı karbon dioksiti atar.
KARACİĞER: Karbon dioksit ve protein türevleriyle ölü oluşturur. Öd bağırsaklarda yağ sindirimine yardımcı olurken bir kısmı da dışkıyla atılır.
DERİ: Vücudu saran epitel yüzeydeki milyonlarca ter bezi ter salgılar. Tere sulandırılmış sidik de diyebiliriz. Salgılanan ter miktarı günde yaklaşık yarım litredir. Ancak hareket ve çevre sıcaklığı gibi etkenlerle bu miktar büyük farklılık gösterebilir. Sidik böbreklerde oluşan sıvı bir dışkı maddesidir Böbreklerden çıkan sidik, sidik torbasında toplanır ve idrara çıkma sırasında vücuttan atılır. Rengi açık sarıdır. Su ve suda erimiş maddeleri kapsar.  Böbreklerden günde yaklaşık 1500 litre kan geçer. Böbrek kanı arıtır, kan yoğunluğunu düzenler. Düzenleyici olarak kandaki su, tuz, glikoz ve vitamin yoğunluğunu belirli ve değişmez bir düzeyde korur. Bu görev tam olarak başarılamazsa bazı hastalıklar ortaya çıkar. Arıtıcı olarak protein sindiriminde oluşan üre ve ürik asit gibi vücuda zararlı artıkları kandan ayırır. Sidik yoğunluğunun aşırı artması, sidik yolları ve böbreklerde bazı tortu ve birikimlerin (böbrek taşları) oluşmasına neden olur. Bunlar böbrek boşaltımını büyük ölçüde aksatabilir. Üre fazlalığının atılmaması ise, üremi denen tehlikeli bir hastalığa yol açar. Ürik asitin eklemlerde toplanması artrit (eklem yangısı) ve guta (damla hastalığı) neden olabilirler.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder