5 Temmuz 2013 Cuma

OSMANLI DEVLETİNİN YENİLMESİ VE PARÇALANMASI

Savaşta yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'ni imzaladı. Bundan bir süre sonra da İtilaf Devletleri ( İngiltere,Fransa ve İtalya ) ile bunların desteğindeki Yunanistan, Osmanlı topraklarının geri kalan bölümlerinden bazılarını işgal etmeye başladılar. Savaş sırasında, İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarının paylaşımı konusunda kendi aralarında bir dizi anlaşmaya varmışlardı. 1915'te varılan anlaşmaya göre, İstanbul ve Boğazlar Rusya'nın olacak, Suriye ve Kilikya Fransa'ya verilecekti.  İngiltere zaten Kıbrıs'ı ilhak etmiş ve Mısır üzerinde himaye kurmuştu.Bağdat çevresinde bir İngiliz nüfuz alanı yaratılması , Hayfa ve Akka'nın denetiminin de İngilizlerde olması öngörülmüştü. Filistin uluslararası bir rejime bağlanacaktı. Bütün bunlar karşılığında Ruslara da Trabzon, Erzurum, Van ve Bitlis bırakılıyordu.İngiltere, özellikle, 1915/16 yıllarının Şerif Hüseyin-MacMahon mektuplaşmasıyla Arap önderlerine çeşitli bağımsızlık vaatlerinde bulunmuş, 2 Kasım 1917 tarihli Balfour Bildirisi ile de Filistin'de bir Yahudi vatanı yaratılmasını desteklemeye söz vermişti.
Rusya'nın 1917'de savaştan çekilmesi ve savaş sonrası pazarlıklar bu antlaşmalarda değişikliklere yol açtı. 10 Ağustos 1920'de Sevr Antlaşması, İzmir ile birlikte Batı Anadolu'nun geniş bir kesimini Yunanlılara bırakıyor, Doğu Anadolu'da büyük bir Ermeni Devleti yaratıyor, Boğazları  uluslararasılaştırıyor,  Osmanlı maliyesi üzerinde çok sıkı bir denetim kuruluyor, Fransa ile İtalya'ya gene nüfuz alanları tanıyor; ama bütün bunlardan sonra, İstanbul ve Boğazlar'la Orta Anadolu'da asgariye indirilmiş, çok zayıflatılmış bir Osmanlı Devletinin varlığına izin veriliyordu.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder